CARETTA CARETTA KAPLUMBAĞALARI

Caretta Caretta deniz kaplumbağalarının 110 milyon yıldır bu bölgede yaşadığı ve ürediği düşünülmektedir. Ülkemiz ve dünyaca ünlü bilim insanlarının ve bilimsel kuruluşlarının araştırmaları sonucunda elde edilen veriler, hep bu doğrultudadır. İztuzu plajı ve Akdeniz kıyılarını yaşam alanı olarak benimsemiş bu sevimli canlı, Dünyada soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlılar listesindedir. Bu türün tehlikede olma sebebi ise, binlerce yıl önce yapılan deniz ticaretinde insanların bozulmadan taşıyabildiği tek yiyecek türü olmasıdır. Günümüzde de uzakdoğu halkı tarafından halen beslenme amacıyla avlanmaktadır. Yine Çin tıbbı tarafından tedavi ve afrodizyak olarak kabul edilen Carettalar avlanmakta ve tüketilmektedir.

İztuzu sahilleri bu güzel canlı için yaşam alanı olduğu gibi aynı zamanda da üreme alanıdır. Caretta Carettalar yılın belli dönemlerinde çiftleşmek ve yumurta bırakmak için birkaç Akdeniz sahilinin yanı sıra en çok İztuzu sahilini ziyaret etmektedir. Yapılan araştırmalarda elde edilen veriler, bu canlıların yumurtlamak için yumurtadan çıktıkları kumsalları tercih ettiklerini göstermektedir.

İztuzu sahili 2008 yılında The Times gazetesi tarafından (Avrupanın en iyi Kullanılarak Korunabilen Plajı) seçilmiştir.

Dalyan halkı ve yöre insanının çabalarıyla İztuzu plajı 25 yılı aşkın süredir koruma altındadır. 1980’li yıllarda İztuzu sahili Turizm yatırımlarına açılmış olup, Türk-Alman ortaklığı ile beş yıldızlı bir otel inşaatı başlatılmış ancak Dalyan ve yöre halkı ile birlikte İngiliz vatandaşı olan Gazeteci Bayan June Haimoff’un da aralarında bulunduğu bir çok yabancı tarafından protestolar gerçekleştirilmiş ve otel inşaatı durdurulmuştur. 1986 yılında Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN), Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) ve Doğal Hayatı Koruma Derneğinin (DHKD)’nin ve Dalyan halkının yürüttüğü kampanyalar neticesinde Dalyan bölgesi, Caretta Caretta Deniz Kaplumbağaları ve bir çok canlı için Özel Çevre Koruma Alanı ilan edilmiş ve koruma altına alınmıştır. Caratta Carettaların korunması, çeşitli nedenlerle yaralanmış yada hastalanmış olanların tedavi edilmesi için Bayan June Haimoff, tarafından İztuzu bölgesinde bir rehabilitasyon merkezi kurulmuştur. Günümüzde Kaplumbağa Hastanesi olarak adlandırılan bu merkez ziyaret edilebilmektedir. Dalyan halkı tarafından Kaptan June diye hitap edilen Bayan June Haimoff, halen Dalyan’da yaşamakta ve bu sevimli hayvanların korunması için çalışmalarına devam etmektedir.

Caretta Carettalar oldukça cüsseli canlılardır. Yetişkinliğe ulaşmış Carettaların Boyları 150 cm. ağırlıkları ise 120 kg.’a ulaşabilmektedir. Dişiler 25 – 30 yaşlarında cinsel olgunluğa ulaşmakta ve yumurta bırakmak için yine yumurtadan çıktıkları iztuzu sahillerine gelmektedirler. Bahar mevsimi ile birlikte Nisan ayı başlarında Dalyan İztuzu sahillerine gelmeye başlayan Caretta Caretta’ların en sevdiği besin mavi yengeçlerdir. Mavi yengeç popülasyonunun zengin olduğu bu iç sular, Çiftleşme döneminde bu canlılara iyi beslenme fırsatı da sunmaktadır. Ayrıca Dalyan deltasının sazlıklarlardan oluşan yapısı, çiftleşme döneminde Caretta carettalara uygun bir sığınak oluşturmaktadır. Denizde yada delta sularında çiftleşen Carettaların yumurtlama dönemi Mayıs ayı ortalarında başlamakta ve Ağustos sonlarına kadar devam etmektedir. Bir defa çiftleşen dişi caretta spermleri vücudunda 3 yıl saklayabilmekte ve tekrar çiftleşmeden 3 yıl ard ardına yumurtlayabilmektedir. Caretta Carettalar 2 veya 3 yıl ara ile gece vakti İztuzu sahillerine çıkarak 40 cm derinliğinde çukurlar kazarlar. Kazdıkları çukurlara, tenis topu büyüklüğünde 90 ile 115 civarında yumurta bırakırlar.

Caretta caretta deniz kaplumbağa yavrularının cinsiyetlerini belirleyen en önemli faktör, yumurtaların bırakıldığı dönemde ki kumun sıcaklığıdır. Yumurtaların bırakıldığı derinlikteki sıcaklık 30 derecenin altında ise yavrular erkek, 30 derecenin üstünde ise dişi olarak dünyaya gelmektedir.

Caretta Caretta yavruları 55 – 60 günlük kuluçka süresi sonunda yumurtadan çıkar. Minik Carettaların ilk amacı denize ulaşmaktır. Yavruların yumurtadan çıktıktan sonra kum yüzeyine tırmanmak ve denize ulaşmak için geceyi beklemektedir. Genellikle gece gerçekleşen denize ulaşma çabaları görülmeye değer bir mücadeledir. Yavru Carettaların yönlerini bulmaları ve denize ulaşmaları konusunda ışık ve gürültü faktörünün çok önemli olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle üreme döneminde iztuzu sahili akşam 20:00 ile sabah 08:00 saatleri arasında ziyarete kapatılmaktadır. Bölgede görevli personel yumurta bırakma sahalarını takip edip işaretlemekte ve çeşitli ekipmanlar kullanarak, tilki gibi yabani hayvanlara karşı da koruma sağlamaktadır.

Tatil için Dalya’nı tercih edecek siz konuklarımızdan ricamız, İztuzu sahilinde görevli personelin uyarılarına uygun hareket ederek bu güzel canlıların korumasına katkıda bulunmanız olacaktır. Yumurtlama bölgelerini sınırlayan işaretlere dikkat ediniz.